7440 sayılı Yeniden Yapılandırma Kanununun Geçici 1’nci Maddesiyle, 2022 yılı beyannameleri için de matrah artırımı imkanı getirildi.
Bu imkândan, GV, KV, Muhtasar vergi ve KDV matrahları için yararlanılabilecek.
7440 sayılı Kanununun Geçici 1’nci Maddesiyle, 2022 yılı beyanları için de matrah artırımı imkanı getirilmiştir. Düzenlemenin detayları aşağıda açıklanmıştır:
7440 sayılı Kanunun 5 inci maddesi hükümlerinin 2022 yılı için aşağıdaki şartlarla uygulanması gerekmektedir.
2022 Yılına Ait Gelir ve Kurumlar Vergisinde Matrah Artırımı
a) Mükellefler, 7440 sayılı Kanunun Matrah artırımıyla ilgili 5 inci maddesinde belirtilen şartlar dâhilinde 2022 takvim yılı gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını %25 oranından az olmamak üzere artırmaları halinde madde hükmünden yararlanır.
b) Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının; (b) ve (c) bentlerinde belirtilen asgari tutarlar; 2022 yılı için matrah artırımında bulunan gelir vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutanlar için 105.000 Türk lirasından; bilanço esasına göre defter tutanlar ile serbest meslek erbabı için 200.000 Türk lirasından, kurumlar vergisi mükellefleri için 500.000 Türk lirasından az olamaz.
|
Yıl |
Zarar Olsa Dahi Artırım Sonucunda Beyan Edilmesi Gereken Asgari Matrahlar |
||
|
İşletme Hesabı Esasına Göre Asgari Matrah |
Bilanço Esasına Göre Defter Tutanlarla Serbest Meslek Erbabının Asgari Matrahı |
Kurumların Asgari Matrahı |
|
|
2022 |
105.000 |
200.000 |
500.000 |
|
Not: Tüm tutarlar TL’dir. |
|||
c) Bu madde hükmüne göre 2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için:
i) Bu yıla(2022) ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması; ve
ii)Bu beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahların, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanından az olmaması şarttır.
2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunmak isteyen mükellefler tarafından 1/1/2023 tarihinden sonra matrah azaltıcı nitelikte düzeltme beyannamesi verilmesi durumunda, bu bent hükmüne istinaden yapılacak kıyaslamada düzeltme öncesi beyan edilen matrahlar esas alınır.
2022 takvim yılına ilişkin olarak; üçüncü geçici vergilendirme dönemi gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemiş olması halinde; ikinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinde beyan edilen matrahın %100 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar, sadece birinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinin verilmiş olması halinde bu beyannamede beyan edilen matrahın %300 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar bu bent kapsamında yapılacak kıyaslamada dikkate alınır.
Şu kadar ki, 2021 takvim yılı ve 2022 yılının üçüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş (ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar dâhil) olması durumunda, 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri için bu şart aranmaz. Bu durumda, zarar olmasından dolayı bu şartın uygulanamaması nedeniyle, 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi matrah artırımına esas tutarların belirlenmesinde, yukarıda (b) bendinde belirlenen ve yukarıdaki tabloda gösterilen asgari tutarlardan az olmamak üzere bu bent hükmüne göre belirlenen tutarların %25'i dikkate alınır.
ç) Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları 2022 yılına ait zararlarının tamamı 2023 yılından itibaren izleyen yıl kârlarından mahsup edilmez. 2022 yılına yönelik matrah artırımında bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu yıla ilişkin yıllık beyannamelerinde hesaplanan vergilerinden mahsup edilemeyen geçici vergiler iade edilmez.
Buna göre, 2022 yılı GV veya KV Matrah Artırımında İşlemler ve Koşullar Şöyle Özetlenebilir:
· 2022 Yılı Gelir veya KV Beyannamesi Verilmeli;
· Asgari Matrahı Belirleme:
o 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarı belirle.
o 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme(*) döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artır.
Bu suretle bulunan iki tutarın yüksek olanını belirle. Yüksek olan tutar, Asgari matrah olmaktadır.
(*) üçüncü geçici vergilendirme dönemi gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemiş olması halinde; ikinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinde beyan edilen matrahın %100 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar, sadece birinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinin verilmiş olması halinde bu beyannamede beyan edilen matrahın %300 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar bu bent kapsamında yapılacak kıyaslamada dikkate alınır. Eğer, hiç geçici vergi beyannamesi verilmemiş veya verilmiş olmakla birlikte Zarar beyan edilmiş ise, yine yukarıdaki kıyaslama yapılacaktır.
2022 Yılına Ait Muhtasar Vergilerde Matrah Artırımı
Mükellefler, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen şartlar dâhilinde 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi stopajları için;
· 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının; (1) numaralı bendi uyarınca tevkifata tabi (Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan) ödemelerde %2 artırım yapılır.
· 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının; (2), (5) ve (6) numaralı bentlerinin her birinde %2 artırım yapılır. Bu bentler şunlardır:
2. Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (Noterlere serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);
a) 18'inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden,
b) Diğerlerinden,
5. a) 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden,
b) Vakıflar (mazbut vakıflar hariç) ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden,
c) Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden,
d) Yabancı devletlere, yabancı kamu idare ve kuruluşları ile uluslararası kuruluşlara ait diplomatik statüsü bulunmayan gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden
· 5520 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi (‘(b) Kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri’) ve ikinci fıkrası (‘Vergiden muaf olan kurumlara dağıtılan (Kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz) Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerindeki kâr payları üzerinden, bu maddenin üçüncü fıkrası uyarınca vergi kesintisine tâbi tutulan kazançlar hariç’) ile 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan ödemeler için ayrı ayrı olmak üzere %2,
· 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi (3. 42 nci madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedelleri) ile 5520 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) (‘a) Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hak ediş ödemeleri’) ve 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bentlerinde yer alan ödemeler (‘a) Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemeleri’) için ayrı ayrı olmak üzere %1,
· 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (11) ve (13) numaralı bentlerinde yer alan (11. Çiftçilerden satın alınan ziraî mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemeler ile 13. Esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemeler) için ayrı ayrı olmak üzere 2022 yılında geçerli olan tevkifat oranının %25'i oranından az olmamak üzere;
artırmaları halinde anılan madde hükümlerinden yararlanır.
2022 Yılına Ait Katma Değer Vergisinde Matrah Artırımı
Mükellefler, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen şartlar dâhilinde 2022 yılı her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri katma değer vergisi beyannamelerindeki (ihtirazı kayıtla verilenler dâhil) hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden 2022 yılı için %2 oranından az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisini, vergi artırımı olarak artırmaları halinde anılan madde hükümlerinden yararlanır.
Matrah Artırımının Kurumlar Vergisi Mükelleflerince Ödenecek Ek Vergiye Etkisi
2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulması, 5440 sayılı yeniden Yapılandırma Kanununun 10’ uncu maddesinin 27’nci fıkrası uyarınca alınacak ek kurumlar vergisi için bu döneme ilişkin inceleme ve tarhiyat yapılmasına engel teşkil etmemektedir.
Yukarıda ele alınan mezkur kanunun geçici 1’nci maddesinde hüküm bulunmayan hallerde mezkur Kanunun 5 inci maddesinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Sayfamızı Paylaşın|
|
