17.12.2022 Tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler aşağıdaki gibidir.
1- Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nde Geçen Bazı Tanımlarda Değişiklik Yapıldı
TDS Kavramı:
26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 4. Maddesinin birinci fıkrasının (t) bendine ‘’sürdürülebilirlik” ibaresi eklenerek, Türkiye Denetim Standartları (TDS) kavramı,
“660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca yürürlüğe konan, bilgi sistemleri ile sürdürülebilirlik denetimi dahil olmak üzere, bağımsız denetim alanında uluslararası standartlarla uyumlu eğitim, etik, kalite yönetim ve denetim standartları ile bu alana ilişkin diğer düzenlemeleri”
olarak değiştirilmiştir.
Böylece, Türkiye Denetim Standartları tanımının kapsamına, sürdürülebilirlik denetimi ve kalite yönetimine ilişkin standartlar ve düzenlemeler dahil edilmiştir.
TMS Kavramı:
26.12.2012 tarihli 28509 Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 4. Maddesinin birinci fıkrasının (u) bendine göre, Türkiye Muhasebe Standartları (TMS), “660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca Kurul tarafından onaylanarak Türkiye Muhasebe Standardı ve Türkiye Finansal Raporlama Standardı adıyla yayımlanan muhasebe standartları ile bu alana ilişkin diğer düzenlemeleri” şeklinde tanımlanmıştır.
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan 32046 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. Maddesiyle, Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin 4. Maddesinin birinci fıkrasının (u) bendinde yer alan Türkiye Muhasebe Standartları (TMS)’na ilişkin tanım, “Kurum tarafından yayımlanan Türkiye Finansal Raporlama Standartları, Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı ile Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardını ve farklı işletme büyüklükleri, sektörler ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar için Kurum tarafından belirlenen standartları ve bunlarla ilişkili diğer düzenlemeler” şeklinde değiştirilmiştir.
Böylece, Türkiye Muhasebe Standartları’ na ilişkin tanımın kapsamına giren standartlar ve düzenlemelere yer verilerek; tanımın kapsamı genişletilmiştir.
2- Denetçilerin Yetkilendirilmesi
26.12.2012 tarihli 28509 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 14. Maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre, denetim faaliyetinde bulunmak isteyenlerin hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilgiler dallarında eğitim veren fakülte ve yüksekokullardan veya denkliği Yükseköğretim Kurulunca tasdik edilmiş yabancı yükseköğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olması veya diğer öğretim dallarından lisans seviyesinde mezun olmakla beraber bu fıkrada belirtilen bilim dallarından en az lisansüstü seviyesinde diploma almış olması gerekmektedir.
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2. Maddesiyle, Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin 14. Maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “bankacılık,” ibaresinden sonra gelmek üzere “sigortacılık,” ibaresi eklenmiştir.
Böylece denetim faaliyetinde bulunmak isteyenlerin, mezun olması gereken eğitim dallarının kapsamına “sigortacılık” bölümü dahil edilmiştir.
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2. Maddesiyle, Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin 14. Maddesine beşinci fıkra eklenerek, Kurumda, Kurul Başkanı veya Kurul Üyesi olarak bir yıl görev yapanlar ile Kurumun Başkan Yardımcılığı, Daire Başkanlığı, I. Hukuk Müşavirliği kadrolarında en az iki yıl; meslek personeli, hukuk müşaviri, başkanlık müşaviri ve avukat kadrolarında ise en az dört yıl süreyle görev yapanların yetkilendirilmelerinde bu maddenin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan denetçilik sınavında başarılı olma şartının aranmayacağı ifade edilmiştir.
3- Sicil Bilgileri
26.12.2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 18. Maddesinin birinci fıkrasında ve ikinci fıkrasında yer alan; denetim kuruluşlarının ve denetçilerin Kurumca tutulan sicilde kaydedilen bilgilerine, 17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. Maddesiyle, (h) bentlerinden sonra gelmek üzere (ı) bentleri eklenmiş, “denetim yapma yetkisi bulunan alana ilişkin bilgiler”in sicile kaydedileceği ifade edilmiştir.
4- Bağımsızlık ve Bağımsızlığın Korunması
26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 22. Maddesinin dördüncü fıkrasına göre, bağımsızlığı tehdit eden hususların ortaya çıkması halinde bağımsızlığı koruyacak önlemler alınır. Alınan önlemlerin tehditleri bertaraf etmeye yetmediği anlaşıldığında bağımsızlığın zedelendiği ve ortadan kalktığı kabul edilir. Denetim kuruluşları veya denetçiler denetim faaliyetleri sırasında ortaya çıkan bağımsızlığa yönelik tehditleri, bunlara yönelik alınan önlemleri ve bu konuda yapılan tüm değerlendirmeleri yazılı olarak kayda almak ve saklamak zorundadır. Bağımsızlığın zedelendiği veya ortadan kalktığı haller Kuruma bildirilir ve Kurumdan onay alınmak suretiyle ilgili denetim sözleşmesi sonlandırılır.
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 4. Maddesiyle, Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 22. Maddesinin dördüncü fıkrasının son cümlesinde yer alan, “Kurumdan onay alınmak suretiyle” ibaresi yürürlükten kaldırılmış ve aynı fıkranın sonuna “Kurumun ayrıca değerlendirmede bulunma hakkı saklıdır.” şeklinde bir ibare eklenmiştir.
Böylece bağımsızlığın zedelendiği ve ortadan kalktığı hallerde denetim sözleşmesinin sonlandırılmasında Kurumdan onay alınması şartı kaldırılarak, Kurumun ilgili durumu, ayrıca değerlendirme hakkının bulunduğu ifade edilmiştir.
26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 22. Maddesinin beşinci fıkrasına göre, denetim kuruluşu ve denetçiler, denetlenen işletmeye, 3568 sayılı Kanun çerçevesinde tasdik, vergi danışmanlığı ve vergi denetimi dışında, danışmanlık veya başka bir hizmet veremez, bunu denetim ağında yer alan kuruluşlar, ilişkili denetim kuruluşu ve diğer işletmeleri aracılığıyla yapamaz. Denetim kuruluşunun gerçek kişi ortakları, denetçileri ve kilit yöneticileri tarafından verilen hizmetler de bu kapsamda değerlendirilir.
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 4. Maddesiyle, 26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 22. Maddesinin beşinci fıkrasında, denetim ağında “yer alan kuruluşlar” ibaresi “denetim ağında bulunanlar” şeklinde değiştirilerek, aynı fıkranın “kilit yöneticileri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile denetim üstlenen bağımsız denetçilerin kadrosunda yer alan denetçileri” ibaresi eklenmiştir.
Böylece denetlenen işletmeye, 3568 sayılı Kanun çerçevesinde tasdik, vergi danışmanlığı ve vergi denetimi dışında, danışmanlık veya başka bir hizmet verilemeyeceği hususu; denetim kuruluşunun gerçek kişi ortakları, denetçileri ve kilit yöneticilerine ek olarak denetim üstlenen bağımsız denetçilerin kadrosunda yer alan denetçileri de kapsamaktadır.
5- Denetim Faaliyetine İlişkin Kısıtlamalar
26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 26. Maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendine göre, ‘’…üç yıl geçmedikçe; denetim kuruluşları son on yılda yedi yıl, denetim üstlenen bağımsız denetçiler ile bunların yanında ve denetim kuruluşlarında çalışan denetçiler ise son yedi yılda beş yıl denetim çalışması yürüttükleri işletmelere ilişkin denetimleri üstlenemezler.’’ Hükmü,
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5. Maddesiyle, 26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 26. Maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan ifade, “…Üç yıl geçmedikçe; denetim kuruluşları ve denetim üstlenen bağımsız denetçiler ile denetim çalışması yürüttükleri işletmelerin denetiminde görev alan denetçileri, son on yılda yedi yıl denetim çalışmasını yürüttükleri aynı işletmeye ilişkin denetimleri üstlenemez.” şeklinde değiştirilmiştir.’’
Böylece, bu değişiklik öncesi bir şirketi beş yıl denetlemiş olanlar, aradan üç yıl geçmedikçe aynı şirkette bağımsız denetim yapamıyorlardı. Bu değişiklik sonrasında bu beş yıllık süre yedi(7) yıla çıkartıldı.
Böylece, bağımsız denetçiler ile denetim çalışması yürüttükleri işletmelerin denetiminde görev alan denetçilerin, son on yılda yedi yıl denetim çalışmasını yürüttükleri aynı işletmeye ilişkin denetimlerini, üç yıl geçmeden gerçekleştiremeyeceği ifade edilmiştir.
26.12.2012 tarihli 28509 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 26. Maddesinin ikinci fıkrasına göre, birinci fıkranın (ç) bendinde geçen sürelerin hesabında aynı denetim ağı içinde bulunan kuruluşlar ile ilişkili denetim kuruluşları tarafından yapılan denetimlerde geçen süreler topluca dikkate alınır. Çalıştığı denetim kuruluşuna bakılmaksızın, denetçinin aynı denetlenen işletmede geçirdiği süreler birlikte dikkate alınır.
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5. Maddesiyle, 26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 26. Maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ifade “ Birinci fıkranın (ç) bendinde geçen sürelerin hesabında aynı denetim ağı içinde bulunan denetim kuruluşları ve denetim üstlenen bağımsız denetçiler ile bunların ilişkili olduğu denetim kuruluşu ve denetim üstlenen bağımsız denetçiler tarafından yapılan denetimlerde geçirdikleri süreler topluca dikkate alınır. Çalıştığı denetim kuruluşuna veya denetim üstlenen bağımsız denetçiye bakılmaksızın, denetçinin aynı işletmenin denetiminde geçirdiği süreler birlikte dikkate alınır.” şeklinde değiştirilmiştir.
Böylece, birinci fıkranın (ç) bendinde “Üç yıl geçmedikçe; denetim kuruluşları ve denetim üstlenen bağımsız denetçiler ile denetim çalışması yürüttükleri işletmelerin denetiminde görev alan denetçileri, son on yılda yedi yıl denetim çalışmasını yürüttükleri aynı işletmeye ilişkin denetimleri üstlenemez.” şeklinde yer alan ifadede geçen sürelerin hesabında; topluca dikkate alınan, aynı denetim ağı içinde bulunan kuruluşlar tarafından yapılan denetimlerde geçen sürelerin kapsamına; denetim üstlenen bağımsız denetçiler ile bunların ilişkili olduğu denetim kuruluşu ve denetim üstlenen bağımsız denetçiler tarafından yapılan denetimlerde geçirilen süreler dahil edilmiştir.
6- Sorumlu Denetçi Olabilme Şartları
26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 28. Maddesinin ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere; 17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 6. Maddesiyle, üçüncü fıkra eklenmiştir.
“(3) Kurumda, Kurul Başkanı veya Kurul Üyesi olarak bir yıl görev yapanlar ile Kurumun Başkan Yardımcılığı, Daire Başkanlığı, I. Hukuk Müşavirliği kadrolarında en az iki yıl; meslek personeli, hukuk müşaviri, başkanlık müşaviri ve avukat kadrolarında ise toplamda en az sekiz yıl süreyle görev yapanlar birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şartları sağlamış sayılırlar. Bu fıkra uyarınca sorumlu denetçi olma şartını sağlayanlarda 25 inci madde hükümleri aranmaz.”
Böylece, Kurumda, Kurul Başkanı veya Kurul Üyesi olarak bir yıl görev yapanlar ile Kurumun Başkan Yardımcılığı, Daire Başkanlığı, I. Hukuk Müşavirliği kadrolarında en az iki yıl; meslek personeli, hukuk müşaviri, başkanlık müşaviri ve avukat kadrolarında ise toplamda en az sekiz yıl süreyle görev yapanların, sorumlu denetçi olabilmek için; “KAYİK’ler nezdinde yapılacak denetimler için 15 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az üç yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile mevzuatta denetim öngörülen alanlarda denetimlerde bulunmuş olması; diğer denetimler için ise 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az iki yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile denetimlerde bulunmuş olması” şartlarını sağlamış sayılacaklardır. Buna göre sorumlu denetçi olma şartını sağlayanlarda 26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 25. Maddesinde yer alan “Sürekli Eğitim” e ilişkin hükümlerin aranmayacağı ifade edilmiştir.
7- Denetim Ücreti ve Ücret Tarifesi
26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 32. Maddesinin başlığı “Ücret Tarifesi” iken, 17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan 32046 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 7. Maddesiyle, ilgili başlık “Denetim Ücreti ve Ücret Tarifesi” şeklinde değiştirilmiştir.
26.12.2012 tarihli 28509 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 32. Maddesinin üçüncü fıkrasına göre, ücret tarifesinin belirlenmemiş olduğu yıllarda, yılbaşından itibaren geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan ücret tutarlarının Maliye Bakanlığınca o yıl için tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle bulunacak tutarlar uygulanır.
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan 32046 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 7. Maddesiyle, 26.12.2012 tarihli 28509 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 32. Maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan, “Maliye Bakanlığınca” ibaresi “Hazine ve Maliye Bakanlığınca” olarak değiştirilmiştir.
8- Saklama ve İbraz Yükümlülüğü
26.12.2012 tarihli 28509 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 35. Maddesine üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere; 17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan 32046 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 8. Maddesiyle, dördüncü fıkra eklenmiştir.
“(4) Denetim dosyalarının elektronik ortamlarda saklanması ve alınmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.”
9- Kurumca Yapılacak İncelemeler, Denetimler
26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 38. Maddesinin üçüncü fıkrasına göre, KAYİK’leri denetleyen denetim kuruluşlarında asgari üç yılda bir, diğerlerinde asgari altı yılda bir, denetçilerde ise Kurumca gerek görüldüğünde inceleme ve denetim yapılır.
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan 32046 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 9. Maddesiyle, 26.12.2012 tarihli 28509 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 38. Maddesinin üçüncü fıkrası, “ İncelemeler, ilk denetim sözleşmesi imza tarihinden itibaren; KAYİK’leri denetleyen bağımsız denetim kuruluşları için asgari üç yılda bir, diğerleri için asgari altı yılda bir yapılır. İzleyen incelemelerde süre, önceki incelemeye ilişkin Kurul kararını takip eden takvim yılından itibaren yeniden başlar. Denetim üstlenen bağımsız denetçilerde ise Kurumca gerek görüldüğünde inceleme ve denetim yapılır.” şeklinde değiştirilmiştir.
Böylece, KAYİK’leri denetleyen denetim kuruluşlarında incelemelere ilişkin asgari süreler, ilk denetim sözleşmesinin imza tarihinden itibaren başlayacaktır. Buna ek olarak, izleyen incelemelerde sürenin, önceki incelemeye ilişkin Kurul kararını takip eden takvim yılından itibaren yeniden başlayacağı, KAYİK’leri denetleyen bağımsız denetçilerde ise Kurumca gerek görüldüğü takdirde inceleme ve denetim yapılacağı hükme bağlanmıştır.
10- Mücbir Sebepler
26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 45. Maddesinin birinci fıkrasına göre, mücbir sebepler, sebebin ortaya çıktığı tarihten sona erdiği tarihe kadar bu Yönetmelikte geçen süreler işlemez.
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 10. Maddesiyle, 26.12.2012 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin 45. Maddesinin birinci fıkrasında yer alan ifade “Mücbir sebeplerin oluşması durumunda, sebebin ortaya çıktığı tarihten sona erdiği tarihe kadar bu Yönetmelikte geçen süreler işlemez.” şeklinde değiştirilmiştir.
11- Yürürlük
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan 32046 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 11. Maddesiyle, yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe gireceği ifade edilmiştir.
12- Yürütme
17.12.2022 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan 32046 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 12. Maddesiyle, yönetmelik hükümlerinin Kurum başkanı tarafından yürütüleceği ifade edilmiştir.
Söz konusu Yönetmelik, 17.12.2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
|
Penetra Yeminli Mali Müşavirlik Ltd Şti, Skyland Plaza, Cendere Cd. No:114, B blok, Kat:34, Ofis No:480, Sarıyer 34485 İstanbul, Türkiye www.penetra.com.tr, info@penetra.com.tr +902122347077 |
Not: Mali Bültenimizi almak istemiyorsanız, info@penetra.com.tr adresine ‘’aboneliğimi kaldırınız’’ konulu e-mail göndermeniz yeterlidir.
Sayfamızı Paylaşın|
|
